Sezen: Dijital değişime ayak uyduramayan kurumlar kaybolacak

MURAT BİRİNCİ

İSTANBUL

Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Sezen, pandemiden önce dijitalleşme yönünde değişen davranışların pandemiyle birlikte hız kazandığını belirterek, "Değişimin hızı artarken, kurumların da bu değişimin gerisinde kalmadan dijitalleşmesi elzem olacak, değişime ayak uyduramayan kurumların kaybolduğunu göreceğiz." dedi.

Sezen, İş Bankası'nın yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını döneminde mobil ve internet bankacılığı alanında müşterilerine sunduğu hizmetler hakkında bilgi verirken, gelecek dönemde teknolojinin bankacılık sektörüne etkilerini de değerlendirdi.

Mobil bankacılık başta olmak üzere dijital bankacılık faaliyetleri konusunda bugüne kadar yapmış oldukları yatırımların faydasını bu dönemde gördüklerini belirten Sezen, mekan ve zamandan bağımsız olarak bankacılık işlemlerini yapma imkanı sunan, geniş fonksiyon setine sahip İşCep, maximum mobil, internet şubesi hizmetleri ve güçlü teknolojik alt yapı ile müşterilerin ihtiyaçlarını kesintisiz olarak hızlı ve kolay bir biçimde gerçekleştirebilmeleri için çok hazırlıklı olduklarını anlattı.

Sezen, İşCep, maximum mobil, whatsapp, google asistan ve facebook messengerdan ulaşılabilen, yapay zeka tabanlı kişisel asistan maxi'nin bu dönemde yüz yüze iletişimin önemli bir alternatifi olduğuna dikkati çekti.

Kovid-19'dan önce maxi'nin 1,8 milyon olan aylık diyalog sayısının pandemi sonrası dönemde 3 milyona yaklaştığını söyleyen Sezen, sosyal mesafenin artarak, temasın azaldığı bu dönemde bireylerin güvenliği açısından önem kazanan bir diğer konunun da alışverişlerdeki kartlı ödemeler olduğunu ifade etti.

Sezen, müşterilerin temassız veya en az temasla bankacılık işlemlerini gerçekleştirebilmeleri için, müşterilere İşCep'ten karekod ile bankamatiklerden temassız para yatırma/çekme, fatura ödeme, Western Union veya swift ile yurt dışına para gönderme/alma, karttan karta para transferi işlemlerine yönelik yoğun iletişim çalışmaları yaptıklarını dile getirdi.

Kısa bir zaman zarfında geliştirdikleri Geleceğe Öde platformu ile işletmelerin kapalı oldukları dönemde de ürün ve hizmetlerini satabilmelerine imkan sağladıklarını belirten Sezen, küçük işletmeler ile sürekli müşterilerini buluşturdukları bu online platformda işletmelerin kuponla ön satış yapabildiklerini söyledi.

- "Temassız ödeme hacmimiz 8 katın üzerinde arttı"

Yalçın Sezen, mobil ve internet bankacılığı kanallarıyla ilgili de bu dönemde önemli çalışmalar yaptıklarını anlattı.

İşCep üzerinde geliştirdikleri "Market" özelliği ile müşterilerin bankacılık dışındaki pek çok mobil uygulamaya şifresiz, hızlı ve kolay bir biçimde ulaşmalarını, e-devlete direkt girişten ticari işlemlere, sigortadan yatırıma, ödeme sistemlerinden kültür ve sanat alanına kadar pek çok ihtiyacın aynı dijital platform içerisinden uçtan uca karşılanmasını sağladıklarını belirten Sezen, pandemi döneminde müşterilerin dijital bankacılık davranışlarında da önemli değişimler gözlemlediklerini söyledi.

Sezen, İş Bankası'nın 2019 sonu itibarıyla 7,8 milyon olan mobil bankacılık müşteri sayısının 9 milyona ulaştığını ifade ederek, şöyle devam etti:

"Mobil ve internet şubeden yapılan işlemlerin toplam işlemler içindeki payı pandemi öncesi şubat ayında yüzde 79 idi. Mayıs sonunda yüzde 83'e ulaştı, eylül sonunda yüzde 83 seviyesini koruduğunu görüyoruz. Benzer durum tüm şube dışı bankacılık kanalları için incelendiğinde ise tüm dijital kanallardan yapılan işlemlerin toplam işlemler içindeki payı Şubat 2020'de yüzde 94, mayıs ve eylül sonlarında ise yüzde 96 olarak gerçekleşti. Kovid süresince (Mart–Eylül 2020 döneminde) geçen yılın aynı dönemine kıyasla aylık temassız ödeme hacmimizde 8 katın üzerinde bir artış gerçekleşti. Yaklaşık 1,2 milyon müşterimiz, kredi kartları ile ilk kez temassız alışveriş yaptı. Geçen sene alışverişlerimizde kullandığımız temassız ödeme her 10 işlemden biri diyebileceğimiz bir istatistiğe sahipti. Şu an ise yüz yüze yapılan ödemelerde her 2 işlemden biri temassız olarak gerçekleşiyor diyebiliriz."

Sezen, mobilden yapılan temassız ödeme (NFC) işlemlerinde, pandemi dönemi ile birlikte aylık ortalama işlem adedinin pandemi öncesi döneme göre yüzde 118, karekod ile ödemelerin ise yüzde 164 arttığını belirtti.

Müşterilerin, araçtan inmeden akaryakıt alımını sağlayan ve çok sık kullanılan maximum mobil uygulamasının bu özelliğini tercih etme oranının yüzde 50 arttığını ifade eden Sezen, "Bankamatiklerimizden karekod ile para çekme ve yatırma işlemleri 15 Mart öncesi dönem ortalaması ile kıyaslandığında, işlem adetlerinde yaklaşık yüzde 34, işlem hacimlerinde ise para çekmede yüzde 35, para yatırmada yüzde 77’lik bir artış meydana geldi. Para çekme işlemlerinde bugün her 10 işlemden biri karekod ile gerçekleşiyor." şeklinde konuştu.

- "E-ticaret işlem hacmi yüzde 122 arttı"

Genel Müdür Yardımcısı Sezen, Kovid-19 süresince sosyal mesafenin azaldığı ve evde kalmak zorunda kalındığı bu dönemde alışveriş davranışının e-ticaret tarafında yükselişe geçtiğini belirtti.

Bu dönemin ihtiyaçları ile paralel sektörde market, elektronik eşya ve pazaryeri sitelerindeki e-ticaret işlem hacimlerinin 15 Mart öncesi döneme göre yüzde 80 arttığını ifade eden Sezen, "Bankamız işlem hacmi ise yüzde 122 artış gösterdi. Daha önce kartında hiç e-ticaret işlemi bulunmayan 300 bine yakın müşterimizin bu dönemde ilk kez online alışverişe yöneldiğini de gördük." dedi.

Sezen, bu dönem sokağa çıkma kısıtlamasının, 65 yaş ve üstü bireylere ekstra zorluklar getirdiğini, tüm ihtiyaçlarını evden karşılamak zorunda kalan bu yaş grubundaki müşterilerin mobil kullanım davranışlarında artış olduğunu söyledi.

Kovid 19 öncesine göre, İşCep'in günlük aktif kullanıcı sayısı içerisinde söz konusu yaş grubu müşterilerin payının yüzde 23 artış gösterdiğini ifade eden Sezen, "Mobil ödeme platformumuz maximum mobile giriş yapan 60 yaş üstü kullanıcı adedi Kovid 19 öncesi döneme göre yüzde 52 seviyesinde arttı. Oranın bu kadar yüksek olmasının önemli bir nedeni de cep telefonu ile temassız olarak yapılan mobil ödemelerdi." şeklinde konuştu.

- Yapay zeka ve blockchain teknolojileri

Yalçın Sezen, uzunca süredir dünyanın görmediği, önceden hiç kimsenin tecrübe etmediği bir dönemden hep birlikte geçildiğini, bireylerin, kurumların ve ülkelerin görünmeyen bir düşmanla savaş halinde olduğunu söyledi.

Pandeminin ekonomik ve sosyolojik etkilerinin kuşkusuz uzun yıllar konuşulacağını belirten Sezen, "Bu dönem yaşadığımız değişim devam edecek. Değerlerimizden günlük davranışlarımıza kadar bir değişim yaşayacağız." dedi.

Bireylerin parayla olan ilişkisinin yeniden şekilleneceğini ifade eden Sezen, şunları kaydetti:

"Sosyal anlamda dijitalleşme daha hızlı bir şekilde artıyor. Pandemiden önce dijitalleşme yönünde değişen davranışlar pandemi ile birlikte hız kazandı. Dijitale daha uzak kalanların katılımı ile birlikte bundan sonra daha da hızlanacak. Değişimin hızı artarken, kurumların da bu değişimin gerisinde kalmadan dijitalleşmesi elzem olacak, değişime ayak uyduramayan kurumların kaybolduğunu göreceğiz. Mobil ve yapay zeka teknolojilerinde, özellikle bankacılık sektörü olarak ciddi yol kat ettik. Mobili tamamladık, yapay zeka teknolojilerini olgunlaştırdık. Bundan sonraki dönemde yapay zeka teknolojilerinin daha yaygın kullanımı ve blockchain teknolojisinin de örneklerinin hayata geçmesi ile yeni bir kırılma çağına geçebileceğimizi söyleyebilirim."

- "FAST, dijitalleşmeye olumlu katkı sağlayacak"

İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Sezen, yakın dönemde hayatımıza girecek en yeni deneyimin FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) olacağını söyledi.

Dijitalleşmenin hızlandığı ve bireylerin beklentilerinin daha fazla hız ve kolaylık yönünde geliştiği bir dönemde, çok yakın zamanda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından duyurulan bu yeni ödeme sistemi ile bireylerin hayatını kolaylaştıran katma değerli yenilikçi bir çözüm sunacaklarını belirten Sezen, ödeme sistemlerine yeni bir halka olacak FAST'ın dijitalleşmeye olumlu katkı sağlayacağını ifade etti.

Sezen, gelişen teknolojilere paralel bireylerin davranışlarındaki değişimle ortaya çıkan, daha fazla pratiklik, hız ve kolaylık yönündeki beklentiyi karşılayacağını, sürtünmesiz dijital çözümlere örnek olacağını ve bu anlık ödeme yönteminin zamanla nakdin yerini alacağını dile getirdi.

Yıllardır dilimize yerleşmiş olan havale, EFT kavramlarının adının "Fon Transferi" olacağını söyleyen Sezen, bu tür yenilikçi finansal teknolojilerin, finans sektörünün tüm tarafları için yenilikçi hizmetlerin hayata geçirilmesinin de yolunu açacağını vurguladı.

- "Ödeme sistemlerinde karekod kullanımındaki verimlilik ve finansal kapsayıcılık artacak"

Yalçın Sezen, 2021 itibarıyla finans sektöründe yürürlüğe girecek yeni yasal düzenlemelerin değişimi daha da tetikleyeceğini ve iş modellerinin farklılaşacağını söyledi.

"Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine İlişkin Tebliğ Taslağı" yürürlüğe girdiğinde, ıslak imza sürecinin ortadan kalkacağını ve henüz müşterileri olmayan kişilere uçtan uca dijital bir deneyimle dakikalar içinde müşteri olma imkanı sunabileceklerini belirten Sezen, ​​​​​​​finansal sistemdeki verilerin API'ler aracılığıyla 3. partilerin erişimine açılmasını sağlayan Açık Bankacılık uygulamalarına dair düzenlemelerin yıl sonuna kadar yapılacağını bildirdi.

Sezen, 2021 yıl sonuna kadar uyum sürecinin bulunduğunu ve 2022 döneminin açık bankacılık uygulama örneklerini daha yaygın şekilde görmeye başlayacakları bir yıl olacağını ifade etti.

​​​​​​​Gelecek yıl sonuna kadar alt yapısının tamamlanması öngörülen TR Karekod yönetmeliği ile para yatırma/çekme, para transferi, fatura ödeme işlemlerinde karekod üretim ve kullandırma standartlarında yapılacak düzenlemeler sayesinde, ödeme sistemlerinde karekod kullanımındaki verimlilik ve finansal kapsayıcılığın artacağını dile getiren Sezen, "Değişim ne yönde olursa olsun değişmeyen tek gerçek insanın kendisi, insani değerler ve müşteri deneyimi olacak." diyerek sözlerini tamamladı.