James Dyson Ödülü'nün uluslararası kazananları açıklandı

İSTANBUL - James Dyson Vakfı tarafından genç mühendisleri desteklemek amacıyla düzenlenen tasarım yarışması James Dyson Ödülü'nün uluslararası kazananları belli oldu.

Dyson açıklamasına göre, dünyanın dört bir yanındaki genç mühendis ve bilim insanlarının gelecek vaat eden 300'den fazla buluşuna bugüne kadar 1 milyon sterlinden fazla para ödülüyle destek veren James Dyson Ödülü'nün uluslararası kazananlarının açıklanmasıyla son aşama da gerçekleşti.

Türkiye'nin bu yıl ilk kez dahil olduğu ve 29 ülkede düzenlenen organizasyonda, icatlarının sonraki aşamalarını desteklemek üzere her biri 30 bin sterlin para ödülüne layık görülen iki uluslararası kazanan ve 5 bin sterlin kazanan ikinci seçildi.

Bu yılın uluslararası kazananı Polonya'daki Varşova Teknoloji Üniversitesi öğrencileri tarafından icat edilen "SmartHEAL" projesi oldu.

Proje, yara iyileşmesinde sık görülen hatalar arasında yer alan "pansumanın çok sık değiştirilmesi nedeniyle enfeksiyon oluşması ve doku bozulması yaşanması" problemine çözüm sunuyor. Akıllı, uygun fiyatlı ve ölçeklenebilir bir pH sensörü olan SmartHEAL, radyo frekansı tanımlama (RFID) iletişim sistemlerini kullanıyor ve bir yaranın pH değerini izleyip, sargıyı çıkarmadan ve dolayısıyla dokuyu bozmadan yaranın durumunu değerlendirebiliyor ve enfeksiyonu tespit edebiliyor.

- Serum askısı aparatının giyilebilir alternatifini tasarladı

James Dyson Ödülü'nün 2022 Sürdürülebilirlik kazananı, Kanada McMaster Üniversitesi öğrencileri tarafından icat edilen "Polyformer" projesi oldu.

Filament ithalatının yüksek fiyatlı olması ve plastik şişelerdeki geri dönüştürme altyapısı eksikliği probleminden yola çıkarak tasarlanan makineyle, plastik şişeler geri dönüştürülerek gelişmekte olan ülkeler için uygun fiyatlı 3D yazıcı filamentine çevriliyor. Polyformer ile üreticiler ucuz, yüksek kaliteli 3D yazıcı filamentine daha kolay erişebilip, gelişmekte olan ülkelerde tasarım altyapısının kullanımını ve kariyer düşüncesini teşvik ederken, üreticilerin kendi atıklarını geri dönüştürmelerini ve çıktıları verimli bir şekilde kullanmalarını sağlıyor.

Bu senenin uluslararası ikincisi ise Belçika Antwerp Üniversitesi'nden Charlotte Blancke tarafından icat edilen "Ivvy" oldu.

Evde tıbbi tedavinin giderek arttığını, rahatsız edici tıbbi cihazların evde genellikle uygun olmayan koşullar altında daha sık kullanıldığını gözlemleyen Charlotte, bundan ilham alarak, hastalar için konforu ve hareketliliği artıran, mevcut intravenöz serum askısı aparatının giyilebilir bir alternatifini tasarladı.

- "Gençlerin dünyayı iyileştirme konusunda ne kadar tutkulu olduğunu görüyoruz"

Açıklamada konuya ilişkin görüşleri yer alan Dyson Kurucusu ve Baş Mühendisi Sir James Dyson, James Dyson Ödülü'nün her yıl gençlerin dünyayı iyileştirme, çevresel ve tıbbi sorunları çözme konusunda ne kadar tutkulu olduklarını kanıtladığını bildirdi.

Dyson, "Bazı insanlar önemsedikleri konular hakkında sadece tribünlere oynarken, bu genç mucitler daha üretken ve işe yarar şeyler yapıp, mühendislik, bilim ve tasarımı ustaca kullanarak problemleri özenle çözmeye çalışıyor." ifadelerini kullandı.

- Türkiye'den kazanan genç mucitlere ödülleri verildi

Açıklamada yer alan bilgiye göre, başvuruların alınmaya başlandığı mart ayından temmuzdaki değerlendirme sürecine kadar Türkiye'den 350'nin üzerinde başvuru alarak büyük ilgi gören yarışmanın bu yılki ulusal James Dyson Ödülü sahibi, "PhysioCircle" projesiyle Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü mezunu ve aynı bölümde yüksek lisans öğrencisi olan, 27 yaşındaki Selami Erdoğan olmuştu.

Göğüs fizyoterapi yönteminin, fizyoterapistler veya hasta yakınları tarafından hastalara doğru ve etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayan "PhysioCircle" projesi, 5 bin sterlinle ödüllendirilmişti.

Projenin Türkiye ikincileri de İstanbul Bilgi Üniversitesi'nden İdil Deniz, Suat Batuhan Esirger, Rana İmam, Rahme Nur Örnek tarafından tasarlanan "ForestGuard" ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nden Açılay İpek, Levent Eldem ve Nihal İrem Bayram tarafından hayata geçirilen "Kikkis" projesi olmuştu.

Yangınları gerçek zamanlı olarak algılayan IoT tabanlı bir sensör sistemi olan ForestGuard, karbondioksit (CO2) ve sıcaklık seviyeleri yükseldiğinde yetkililere haber vererek yangın yayılmadan önce müdahale etmelerini sağlarken, Kikkis, gıda işletmelerinin üretim sonrası portakal atıklarını kullanarak doğa üzerindeki etkisinin azalmasını amaçlıyor.

İstanbul'da düzenlenen etkinlikle uluslararası kazananlar duyurulurken, eylülde açıklanan ulusal kazananlara da ödülleri verildi. Etkinliğe yarışmanın Türkiye ayağı için jüri grubunda yer alan Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü ve TMMOB Mimarlar Odası Endüstriyel Tasarımcılar Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Gülay Hasdoğan ve İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde pazarlama iletişimi, reklam ve dijital pazarlama dersleri de veren gazeteci Dr. Fatoş Karahasan ve jüri grubunda yer alan Dyson yetkilileri katıldı.