Brexit, Kuzey Kıbrıs İçin ‘Çıkış Kapısı’ Olabilir

LONDRA – Merkezi Londra’da bulunan iş insanları kuruluşu Avrupalı Türk Markalar Birliği (ATMB) Başkan Yardımcısı Vehbi Keleş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti hükümetinin dış ticaret ve doğrudan uçak seferleri için İngiltere ile zaman kaybetmeden masaya oturması gerektiğine dikkat çekti.

İngiltere’nin geçmişte Avrupa Birliği kuralları gereği Kuzey Kıbrıs’a ticaret ambargosu ve doğrudan uçak seferleri konusunda taraf olduğunu, vize uygulamasına geçtiğini hatırlatan Vehbi Keleş, “Şimdi durum değişti. İngiltere 31 Ocak 2020 tarihi itibarı ile Avrupa Birliği’nden ayrıldı. Avrupa Birliği kararlarının Londra hükümetini bağlayıcılığı ortadan kalktı.Yeni durum İngiltere için de yeni düzenlemeleri getireceğinden, Türkiye ve KKTC hükümetleri zaman kaybetmeden Kuzey Kıbrıs’ın dış ticareti ve direkt uçak seferleri konusunu gündeme getirerek yeniden müzakerele başlamalı” dedi.

İNGİLTERE’NİN ÜSLERİNDEN YARARLANMAK MÜMKÜN

Eski İngiliz Milletler Topluluğu, Commonwealth üyesi olan Kıbrıs’ta iki topluma farklı muamele yapmanın İngiltere devlet geleneğine ters olduğunun altını çizen Kıbrıslı Türk işadamı Vehbi Keleş, ayrıca İngiltere’nin Kıbrıs’ta Türkiye ve Yunanistan gibi garantör üç ülkeden biri olduğunun altını çizdi. Brexit ile oluşan yeni durumun, yeni adımları kaçınılmaz hale getirdiğini kaydeden Keleş, “İngiltere Kıbrıs üzerinde etkili bir ülke. Ada’da hava ve deniz üsleri mevcut. Bu üsleri askeri amaçla kullanıyor olabilir ama yapılacak anlaşmalarla, Kuzey Kıbrıs bu üslerden faydalanabilir. Hem dış ticaret amacıyla hem de direkt uçak seferleri konusunda İngiltere’nin bu kapıyı açması için Türkiye Hükümeti ağırlığını koyabilir. Mutlaka diplomatik mahfellerde bunlar konuşuluyordur ama şimdi mevcut durumun sıcaklığından dolayı bu temaslar daha da hızlandırılabilir” mesajı verdi.

GEÇMİŞTE DE BÜYÜKELÇİLİK NEZDİNDE GÜNDEME GETİRDİK

Vehbi Keleş, geçtiğimiz yıllarda, Türkiye’nin o zamanki Londra Büyükelçisi Abdurrahman Bilgiç’e konuyu ilettiğini ve yine aynı dönemde Ticaret Müşavirleri ile de konuşulduğunu hatırlatarak şöyle konuştu:

“Büyükelçi Abdurrahman Bilgiç ve dönemin ticaret müşavirleri konunun iki ülke diplomasisinde konuşulduğunu ancak o zaman dillendirilmesi halinde Rum kesiminin engelleme adımlara atacağını ifade ettiler. Bugün artık durum çok farklı. İngiltere’nin önünde AB engeli yok. Yeni ticari anlaşmalar dönemi başlıyor. Türkiye hükümetinin siyasi konularda mutlaka temasları devam ediyordur ama ticari ambargolar ve seyahat serbestliği konusunun ayrıca öncelikli olarak ele alınmasının zamanı geldi.

Eğer bu ülke ile geleceğe dönük olarak yeni bir anlaşma yapılabilirse, İngiltere’nin Kıbrıs’taki üsleri üzerinden ticaret imkanı mümkün olabilir. Doğrudan İngiltere’ye veya farklı ülkelere yönelik bu kapı ticaret için kullanılabilir.

Aynı şekilde Ada’ya direkt uçak seferleri için de böyle bir formül bulunabilir. Eğer, Ercan Havalimanı’ndan direkt uçak seferleri engelleniyorsa, İngiliz üslerinden yeni bir uçuş kapısı aralanabilir. Doğrudan İngiltere havalimanı da olabilir, kiralama da yolu da kullanılabilir.”

KKTC, LONDRA’YA ACİLEN TİCARET ATAŞESİ ATAMALI

Türkiye hükümetinin diplomatik kanallardan bu gibi girişimleri devam ederken KKTC hükümetinin de acilen yapması gerekenler olduğuna işaret eden ATMB başkan yardımcısı Vehbi Keleş, “bir başka konu ise KKTC hükümetinin Londra’ya birikimli, konuya hakim bir ticaret Ataşesi atamak olmalı. Profesyonel ticaretten anlayan, ticari hukuka hakim, İngiltere’nin sistemini bilen bir ağ oluşturmak için Ticaret Ataşesi atanması kaçınılmaz hale geldi. KKTC’nin bize göre büyükelçileri olan ‘Temsilci’ler diplomatik alanda yapılması gerekenleri zaten yapıyorlar ama ticari konulara odaklanacak, profesyonel, ticaret hukukunu bilen bürokratın acilen atanması kaçınılmaz. Kuzey Kıbrıs ürünleri tüm engellemele ve ambargolara rağmen zaten İngiltere’ye ve dış dünyaya bir şekilde ulaşıyor. Ama maliyetlerin daha uygun hale getirilmesi için dış ticareti daha da kolaylaştıracak ağların kurulması bu profesyonel bürokratların görevde olması gerekiyor. İlk etapta da İngiltere’nin mevcut durumuna göre vaziyet alınmalı.

Türkiye, İngiltere’nin en büyük ticaret ortaklarından biri. İki ülke arasında yılda 20 milyar doları aşan ticaret gerçekleşiyor. İngiltere, Türkiye’ye çok önem veriyor. Türkiye bu ilişkisinde KKTC’yi rahatlatacak çözümleri gerçekleştirebilir” diyerek konuya farklı bir açılım getirdi.